Waarom schaduwwerk niet spannend hoeft te zijn

Schaduwwerk, spannend?

Schaduwwerk, klinkt dat spannend voor je? Op onze reis van persoonlijke ontdekking en ontwikkeling ontkomen we er niet aan. Met schaduwwerk nemen we een diepe duik in onszelf, in datgene waar we bewust van zijn en datgene wat in ons onderbewustzijn verscholen ligt. Het onderzoeken van onze blinde vlekken kan heel spannend zijn, want wat kun je wel niet tegenkomen? Wat voor lelijks ligt daar verborgen? Hoe groot is die beerput? En ben je er al ingedoken, vraag je je misschien af: kom ik ooit nog boven? En wordt het ooit weer licht?

Voor mij is deze angst heel herkenbaar. Lang zorgde die angst ervoor dat ik er tegenaan hikte om met schaduwwerk te beginnen. Totdat ik me realiseerde dat schaduwwerk me hielp om verstoten delen van mezelf (eigenschappen, verlangens, wensen en dromen) weer eigen te maken. Waardoor ik me weer completer zou voelen. Dat maakte dat ik het ben aangegaan. Het verlangen naar heel worden, was uiteindelijk groter dan mijn angst voor de schaduw.

Wat is schaduwwerk?

Als kind leren we al snel dat bepaald gedrag wenselijk is of juist niet wenselijk. Het ene gedrag leidt tot acceptatie en het andere leidt tot afwijzing. Hierdoor leren we bepaald gedrag te intensiveren en ander gedrag juist weg te stoppen. Dit gebeurde volledig onbewust en was noodzakelijk om te overleven als kind. Dit proces heeft super veel invloed op hoe onze persoonlijkheid ontwikkelt en de eigenschappen die we op de voorgrond plaatsen.

Als volwassene kunnen we ervaren dat bepaald gedrag dat we regelmatig vertonen meer destructief is geworden. Voor onszelf of voor anderen. Bijvoorbeeld ‘please gedrag’ waarbij we in alle goede bedoelingen de harmonie willen bewaren en enorm behulpzaam zijn voor anderen. Maar, indien doorgeschoten we tegelijkertijd onze eigen behoeften en verlangens ondergeschikt maken. Dit kan leiden tot gevoelens van oververmoeidheid of wrok omdat we simpelweg niet in staat lijken te zijn onze eigen behoeften, verlangens en gevoelens net zo belangrijk te achten als die van anderen. Onze behulpzame kwaliteit is dan een valkuil geworden. Het is destructief voor onszelf en in bepaalde gevallen zelfs ook voor de ander. 

Het kan lijken of we geen keuze hebben om het anders te doen en we bepaalde eigenschappen missen die ons zouden kunnen helpen. In het voorbeeld van ‘please gedrag’ behoort assertiviteit wellicht nog niet tot onze keuzemogelijkheden van in te zetten gedrag. De angst voor afwijzing of conflict kan te groot zijn om ook goed voor jezelf te zorgen. Of je allergie op egoïsme is zo groot, dat je je jezelf niet toestaat de constructieve kant ervan te omarmen. Die eigenschappen – assertiviteit en egoïsme – kunnen in dit geval in onze schaduw liggen. Dat wat we afwijzen in onszelf, ons voor schamen of veroordelen, onze allergieën, angsten maar ook effectieve kwaliteiten en verlangens en dromen die we hebben weggestopt zijn onze schaduwkanten. Daarom kan schaduwwerk spannend voelen.

Wat levert schaduwwerk op?

Schaduwwerk levert ons meer keuzevrijheid op in hoe we met situaties om kunnen gaan. Vaak houden we ons vast aan wat we denken dat onze persoonlijkheid is. Waarin we wél behulpzaam, bescheiden, empathisch en realistisch zijn en vooral niét ‘haantje de voorste’, ongeduldig, te assertief of zweverig. Uiteraard is dit rijtje voor iedereen anders. Hoe sterker je voelt dat bepaalde eigenschappen wél tot jouw persoonlijkheid behoren en andere eigenschappen niet, hoe meer je in je schaduw hebt verstopt. Auw…

Grote kans dat enkele belangrijke eigenschappen zoals jezelf durven profileren of zichtbaar maken, heldere grenzen stellen en proactief gedrag tonen om jouw dromen te verwezenlijken niet altijd even toegankelijk voor je zijn. Door te onderzoeken wat er in je schaduw ligt en waarom – het heeft immers een belangrijk doel gediend – kun je deze delen van jezelf weer toe-eigenen en meer ruimte geven. Je vergroot hiermee de keuzemogelijkheden in hoe je je wilt voelen en hoe je wilt omgaan met bepaalde situaties.

Hoe kom je erachter wat er in je schaduw ligt?

Onze allergieën in anderen zijn een belangrijke aanwijzing van wat we in onszelf afwijzen.

Er zijn een aantal vragen die je jezelf kunt stellen om te achterhalen welke eigenschappen in je schaduw liggen:

1. Wat wensen anderen mij toe?
2. Wat mis ik in mezelf?
3. Wat mag ik relativeren?
4. Wat veracht ik in anderen? 
5. Wat verwijten anderen mij?

Weerstand op schaduwwerk

De grootste weerstand voor mij hangt samen met die laatste vraag. Want in onze schaduw liggen ook gedrag en eigenschappen verborgen die anderen in ons afwijzen, waarin we niet ‘goed genoeg’ zijn. Ik vond dat enorm pijnlijk. Het legt de nadruk op onze imperfecties. Het is moeilijk om te horen dat gedrag dat je veel vertoont en je zelf als kwaliteit ziet, niet altijd even gewaardeerd wordt. Omdat het simpelweg in sommige situaties minder passend is. Zoals wanneer je sterk oplossingsgericht of humoristisch bent. Dit is gedrag wat vaak erg constructief kan zijn. Maar wanneer je er bijvoorbeeld achter komt dat een van je beste vrienden jou niet heeft verteld dat zijn of haar partner ernstig ziek is of net werkloos is geworden, uit angst dat je er lichtvoetig mee om zou gaan, is zeer pijnlijk. Het is vaak gedrag dat voortkomt uit onze kwaliteiten maar waarin we zijn doorgeschoten.

Hoe schaduwwerk bijdraagt aan je missie leven

Voor mij betekent mijn missie leven me op zowel persoonlijk als professioneel vlak volledig uitdrukken. Mijzelf zo authentiek mogelijk in lijn met mijn waarheid en waarden uitdrukken en mijn leven vormgeven.

Dit zie ik als een continu proces, waarbij ik mezelf steeds verder ontwikkel en mijn leven daar een uiting van is. Ik zie het als een weg waarin ik steeds completer word en delen van mezelf weer ‘ophaal’ en daardoor tot mogelijkheden behoren. Waardoor mijn keuzemogelijkheden vergroten en ik me steeds vrijer en vrijer voel ☺.

Deel dit op:

Facebook

Linkedin